Za kilka tygodni najstarszy i najbardziej utytułowany gliwicki klub sportowy świętować będzie 75-lecie. 18 czerwca 1945 r. w Perełce przy ul. Zwycięstwa powołano do życia Piasta Gliwice. Pierwszą sekcją, jaką utworzono, była piłkarska. Kilka tygodni później dołączyły kolejne. Klub szybko stał się największą organizacją sportową w Gliwicach.
Choć w ostatnich latach wizytówką Piasta są piłkarze, wciąż aktualni mistrzowie Polski, pamiętać należy o innych sportowcach, reprezentujących niebiesko-czerwone barwy, którzy przez kolejne dziesięciolecia przynosili splendor klubowi, miastu i Polsce. To choćby lekkoatleci czy szermierze. Dziś słów kilka o tych pierwszych. Sekcja lekkoatletyczna Piasta zapisała się bowiem w historii nie tylko polskiego sportu.

Jej założycielem był Eugeniusz Bieniasz. Pod jego okiem trenowali czołowi śląscy lekkoatleci: Czajkowski, Holajn, Wojtowicz, Gołaszewski, Styrna. Pierwszy sukces odnotowany w klubowych kronikach należy do Czajkowskiego. W 1949 r. zdobył on wicemistrzostwo Polski juniorów w biegu na 100 m, osiągając czas 11.7 sekund. Rok później Wanda Flakowicz, na mistrzostwach Śląska, pchnęła kulą 12,56 m. Był to najlepszy powojenny wynik w tej dyscyplinie. 

W 1952 miała miejsce reforma sportowych stowarzyszeń, sekcję lekkoatletyczną w Piaście rozwiązano. W 1963 r., z inicjatywy Zenona Sęka, Zbigniewa Kołodzieja, Fryderyka Koziarza i Zbigniewa Petryckiego, sekcję ponownie reaktywowano. Trenerem koordynatorem został Sęk, a w szkoleniu pomagali mu Kołodziej i Maria Swoboda. 

Pierwszym kierownikiem został Marian Adamczyk. Talenty pozyskiwano z gliwickich szkół. Do wymienionych szkoleniowców dołączyli następni: Rainhard Szczepański, Wojciech Rutyna,  Czesław Okoński, Stefan Kwiatkowski, Jerzy Kotowski, Józef Ramus, Wiesław Król, Klaus Czech i Marian Nantka.

Kluczem do późniejszych sukcesów sekcji lekkoatletycznej było niewątpliwie oddanie do użytku stadionu przy ul. Okrzei (1964 r.). Nowoczesny jak na tamte czasy obiekt miał sześciotorową bieżnię oraz pozostałe urządzenia – skocznie i rzutnie do prowadzenia zajęć szkoleniowo-treningowych oraz zawodów lekkoatletycznych. 

W pierwszym okresie po reaktywacji do czołowych zawodników sekcji należeli: Irena Fibusz – skakała wzwyż, ale największe sukcesy odnosiła w pięcioboju, była członkinią kadry Polski juniorek, Donata Langer – najlepsza wówczas sprinterka i płotkarka na Śląsku, wicemistrzyni Polski młodziczek, Wiesława Kowalska – czołowa sprinterka i skoczkini w dal, Józef Polewka – czołowy tyczkarz. Pamiętać należy też o innych. To siostry Alicja i Grażyna Derele, Jadwiga Anyszkiewicz, Ryszard Rypień, Mirosław Sochański, Jerzy Zabawczuk, Stanisław Buski i Joachim Langer. W tym czasie rodził się także talent Ewy Gryzieckiej. 

W latach 1968-69 głośno było w kraju o Irenie Fibusz, która dwukrotnie zdobywała tytuł wicemistrzyni Polski juniorów w pięcioboju. A Jadwiga Anyszkiewicz wybiegała wówczas na dystansie 400 metrów brązowy medal mistrzostw Polski. 

7 października 1968 r. w wypadku samochodowym zginął Zenon Sęk. Była to niepowetowana strata dla gliwickiej oraz polskiej lekkiej atletyki. Po jego śmierci kierownikiem sekcji został Edward Maciąg, a sztab szkoleniowy tworzyli: Zbigniew Kołodziej – trener koordynator, Czesław Okoński, Stefan Kwiatkowski, Jerzy Kotowski, Wiesław Król, Józef Ramus, Klaus Czech, Wojciech Rutyna i Marian Nantka. 

Na początku lat 70. XX wieku pojawiła się plejada młodych utalentowanych zawodników. Wśród nich były Anna Dąbrowska – późniejsza rekordzistka Polski w skoku wzwyż (wynik 183 cm) i Ewa Szydłowska – późniejsza mistrzyni Polski juniorek w biegach średnich. Coraz lepsze wyniki osiągali: Roman Jałoszyński – oszczepnik, Mirosław Kyrcz – członek kadry Polski juniorów w biegach średnich, rekordzista kraju w biegu na 1500 m z przeszkodami, Adam Śniegórski – medalista mistrzostw Polski juniorów, członek kadry w biegach średnich, Beata Habrzyk – mistrzyni Polski juniorów w pchnięciu kulą, a później czołowa zawodniczka kraju w tej dyscyplinie, Danuta Damek – czołowa dyskobolka i świetna kulomiotka. Do wyróżniających się zawodników z tego okresu należeli też: Barbara Jamion, Halina Bugajny, Katarzyna Górska, Jacek Stępniak, Wolfgang Kowalik i Krzysztof Majewski.

Numerem jeden w tym czasie była jednak Ewa Gryziecka. Ta urodzona w 1948 roku w Katowicach zawodniczka przygodę ze sportem rozpoczęła z chwilą, gdy podjęła naukę w Technikum Łączności w Gliwicach. Jej nauczycielem wychowania fizycznego był Zenon Sęk. Już na  pierwszych lekcjach odkrył w niej wielki talent  i nie pozwolił, aby się zmarnował. Jej nieprzeciętne umiejętności dostrzegł podczas czwórboju lekkoatletycznego, w którym rzuciła piłeczką palantową na 86 m. Sęk szybko ocenił, że predyspozycje Ewy można przełożyć na inną dyscyplinę – rzut oszczepem. 

Pierwsze rezultaty przyszły już w wieku juniorskim. Do dwóch tytułów mistrzyni Polski w rzucie oszczepem Gryziecka dorzuciła brązowy medal na igrzyskach juniorów w Odessie. W seniorach pobiła rekord Śląska. W 1969 r. jej opiekunem w Piaście  został Jerzy Kotowski. Z ramienia reprezentacji opiekował się nią Edmund Jaworski. 1 maja 1971 r., podczas zawodów na stadionie stołecznej Skry, rzuciła oszczepem na odległość 62,10 m. Był to nowy rekord Polski. W czerwcu 1972,  na zawodach w Bukareszcie, rzucony przez Gryziecką oszczep poszybował   na odległość 62 metrów i 70 centymetrów. 

Był to nowy rekord świata, który zawodniczka dzierżyła tylko przez godzinę, bo na innych zawodach pobiła go późniejsza mistrzyni olimpijska, oszczepniczka z NRD, Ruth Fuchs. W tym samym roku Gryziecka zdobyła swój pierwszy tytuł mistrzyni Polski w seniorach. Efektem świetnych występów był wyjazd na igrzyska olimpijskie do Monachium, gdzie zajęła siódme miejsce. W 1975 zdobyła kolejny złoty medal mistrzostw kraju.

W 1971 zorganizowano pierwszy Memoriał im. Zenona Sęka, imprezę o charakterze ogólnopolskim. W przeszłości brali w niej udział również sportowcy z zagranicy. Zawody te na stałe weszły do kalendarza imprez lekkoatletycznych. 
W 1972 r. z Bielska Białej do Piasta przeniosła się Jolanta Januchta, czołowa biegaczka Polski na średnich dystansach. Rok 1973 należał właśnie do niej. Zdobyła tytuł mistrzyni Polski juniorów w biegu na 800 m. W 1980 pojechała na olimpiadę do Moskwy, gdzie w biegu na 800 m zajęła szóste miejsce (wtedy reprezentowała już jednak Gwardię Warszawa).

W 1973 r. z sekcji odszedł Zbigniew Kołodziej. Funkcję koordynatora przejął Czesław Okoński, a kierownikiem został Tadeusz Pasieka. W tym czasie lekkoatleci Piasta byli, przez dwa lata, w I lidze państwowej, w której w 1974 roku zajęli 22. miejsce, a rok później 16. lokatę. W 1976 sekcja spadła do II ligi, zajmując w barażu o ligę pierwszą, wśród 25 zespołów, siódme miejsce. Należy zaznaczyć, że od 1976 roku I liga liczyła 20 zespołów, a nie 30, jak było to w latach 1974-1975.

We wrześniu 1975 funkcję trenera koordynatora oraz kierownika sekcji objął Wojciech Rutyna. Ta w dalszym ciągu rozwijała się, a zawodnicy zdobywali coraz więcej sukcesów. Byli to: Ewa Gryziecka, Beata Habrzyk, Jolanta Januchta oraz cała plejada młodych, jak Ewa Szydłowska, Anna Dąbrowska, Brygida Brzęczek, Danuta Ilcewicz, Teresa Małkowska, Teresa Kowalczyk, Małgorzata Binięda, Bogdan Patoń, Elżbieta Sokołowska, Marian Spyra, Alicja Stacel, Iwona Pośpieszył, Zygfryd Szwaczyna, Piotr Grzelak i Jerzy Ozaist.

1977 był rokiem burzliwej ofensywy młodzieży – szturmem wywalczyła awans do ówczesnej lekkoatletycznej I ligi państwowej, w której w latach 1978-1979 walczyła wśród 20 najlepszych zespołów w kraju. Piast wygrał oba rzuty w II lidze. W awansie do I ligi znaczący udział mieli: Gabriela Richter, Halina Bugajny, Ewa Gryziecka, Ewa Szydłowska, Anna Dąbrowska, Bogusław Seidel, Piotr Zawodny, Teresa Małkowska, Jacek Stępniak, Elżbieta Sokołowska, Barbara Janion, Marian Spyra, Wolfgang Kowalik, Krystyna Lech, Ewa Gucia, Zdzisław Jarosz, Regina Kowalik, Bogusława Maciak, Krzysztof Majewski, Jerzy Ozaist, Małgorzata Binięta, Alicja Stancel, Roman Ziółkowski, Teresa Kowalczuk, Danuta Ilcewicz i Gabriela Lepska. Kierownikiem sekcji i zarazem trenerem miotaczy był Rutyna. Pozostali trenerzy to: Jadwiga Sołoducha, Klaus Czech, Józef Polewka, Józef Ramus, Adam Śniegórski i Krystian Witowski.

W latach 1978-79 lekkoatleci Piasta rywalizowali w ekstraklasie. W 1978 roku kolejne pięć rekordów ustanowiła Ewa Szydłowska. Do młodzieżowej kadry Polski powołania dostali: Brygida Brzęczek, Ewa Gucia, Bogusława Maciak, Małgorzata Binięda i Piotr Walichiewicz – wychowankowie trenera Klausa Czecha. W 1979 r. mistrzyni Europy juniorów, Brygida Brzęczek, zajęła czwartek miejsce mistrzostw Polski w biegu na 800 m i trzecie w sztafecie 4x400m. Piotr Kurek pobił rekord kraju w biegu na 1500 m.

Lata osiemdziesiąte XX wieku, mimo rozpoczynającego się ogólnego kryzysu w kraju, to okres licznych osiągnięć naszych lekkoatletów. Ogółem w latach 1980-1983 zdobyli 45 medali na mistrzostwach Polski oraz 147 w mistrzostwach okręgu w różnych kategoriach wiekowych. Do 1987 startowali w II lidze lekkoatletycznej.

Pod koniec lat osiemdziesiątych kryzys dotknął również królową sportu. Wyraźnie spadła liczba medali mistrzostw Polski. Z klubu zaczęli odchodzić czołowi zawodnicy. Wtedy do głosu doszli inni: Joachim i Zenon Helbikowie, Barbara Szczepańczyk, Roman Michałowski, Andrzej Starowicz, Bożena Majka, Iwona Łatak, Jarosław Skrzyszowski, Bogdan Patoń, Zbigniew Borek, Andrzej Morawiec, Waldemar Gordzielik, Bożena Kusiak, Krzysztof Mazur, Dorota Drewniany, Renata Kurkowska, Zofia Michalik, Piotr Witecy. Przemiany ustrojowe, a przede wszystkim ekonomiczne spowodowały, że sekcja została bez sponsorów i środków.

Coraz trudniejsza sytuacja miała niekorzystny wpływ na dalszy rozwój sekcji. W 1992 roku klub całkowicie zaprzestał jej finansowania. W tej sytuacji zawarła porozumienie w zakresie współpracy szkoleniowej z AKS Chorzów. Trenerzy Klaus Czech i Józef Ramus zaczęli prowadzić szkolenie wyłącznie na poziomie młodzików i ta grupa reprezentowała Piasta, zaś juniorzy i seniorzy występowali jako zawodnicy AKS Chorzów.

Wybrany w 1995 r. nowy zarząd klubu skonsolidował poszczególne sekcje. Powoli zaczęły się tworzyć możliwości finansowania działalności lekkoatletów, którzy uczestniczyli w rozgrywkach ligowych na Śląsku, stopniowo odbudowując swój sportowy potencjał. W tym okresie szkoleniem zajmowali się Czech i Ramus, a dołączyli do nich Adam Śniegórski oraz Ryszard Malec, koordynujący pracę sekcji przy współpracy szkolnego klubu lekkoatletycznego Kometa. 
Lekkoatleci mieli jeszcze względnie dobre warunki do uprawiania swojej dyscypliny. Na stadionie przy ul. Okrzei zachowały się bowiem bieżnia i urządzenia, można było trenować, organizować zawody.

W 2002 r. kierownikiem sekcji został wychowanek Piasta, były czołowy skoczek w dal, Krzysztof Majewski, pełniący również funkcję członka zarządu GKS Piast. Sekcja zaczęła się umacniać. Szkolonych było 60 zawodników, a wiodącą rolę w tym czasie odgrywała biegaczka na dystansie 800 i 1500 m, Magdalena Deptuła. Później do grona trenerów dołączył trener Rutyna i zajął się grupą miotaczy.

Sekcja występowała już w II lidze państwowej i zaczęła zdobywać coraz mocniejszą pozycję na Śląsku. Do czołowych zawodników, oprócz Deptuły, należeli: Krzysztof Michalik, Bartosz Pacuła, Mateusz Brzoza, Mariusz Nowakowski, Adam Bielecki, Aleksandra Kornecka, Marta Kucło oraz Magdalena Krawczyk. W 2009 funkcje kierownika objął ponownie Rutyna, który bardzo aktywnie włączył się nie tylko w sprawy szkoleniowe, ale podjął również działania na rzecz budowy nowoczesnego obiektu lekkoatletycznego w Gliwicach. 

Pomimo trudnych warunków treningowych na przestrzeni ostatnich pięciu lat sekcja osiąga coraz lepsze wyniki. Systematyczna praca z młodzieżą w końcu musiała przynieść efekty. W 2012 r. Nataniel Swat zdobył złoty medal na mistrzostwach Polski juniorów w biegach górskich, a Anna Bednorz została halową wicemistrzynią juniorek w trójskoku. W 2014 ośmiu zawodników reprezentowało Piasta w mistrzostwach Polski młodzików, zdobywając dwa brązowe medale. W rzucie dyskiem dziewcząt wywalczyła go Joanna Markowska, wychowanka Rutyny, a kolejny brąz przypadł sztafecie 4x100m dziewcząt, biegnącej w składzie: Patrycja Bartosz, Klaudia Szczepanik, Patrycja Hruzik i Katarzyna Borys (wszystkie to wychowanki trenerów Ramusa i Śniegórskiego).

Rok ten należał do wyjątkowo udanych, gdyż sekcja, po 30 latach, ponownie wywalczyła awans do lekkoatletycznej ekstraklasy. Młodzicy natomiast wygrali Śląską Ligę Lekkoatletyczną. 
Obecnie szkoleniem lekkoatletów w Piaście zajmują się: kierownik sekcji i trener miotaczy Wojciech Rutyna, grupę sprintów oraz skoków prowadzi trener Józef Ramus, a biegów średnich – Adam Śniegórski. Grupy naborowe trenują pod okiem Elżbiety Holik i Mirosławy Matusz. 

W 2014 r. sekcja objęła szkoleniem ok. 80 zawodników. Najlepsze wyniki aktualnie osiągają: Magdalena Krawczyk, Damian Hałgas, Mateusz Brzoza, Kamil Piotrowiak, Joanna Markowska, Klaudia Szczepanik, Anna Bednorz, Wiktoria Drózd, Kamila Borowska Katarzyna Borys, Julia Bul, Mateusz Dec, Monika Drzewiecka, Patrycja Hruzik, Magdalena Peciak, Angelika Szczęśniak, Mateusz Szydło, Wojciech Wrzałek, Andrzej Zbydniewski i Aleksander Szten.
W 2017 do użytku oddano nowoczesną arenę. To otworzyło nową erę i nowe możliwości dla lekkoatletów oraz wszystkich miłośników królowej sportu. Rozgrywane są tam zawody i mitingi z udziałem światowych gwiazd. Co ważne, z obiektu korzystają nie tylko sportowcy, ale i mieszkańcy Gliwic.

Opracował san/źródło: piast.gliwice.pl

Galeria

wstecz

Komentarze (0) Skomentuj