Średniowieczne włoskie miasteczko San Pietro Infine jest miejscem o niezwykłych wartościach architektonicznych i krajobrazowych. Całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej do dziś pozostaje opuszczone i w stanie ruiny. Studenci architektury Politechniki Śląskiej podjęli się interesującego zadania projektowego, związanego z tym miejscem, a międzynarodowy program „San Pietro Infine: the place and memory – il luogo e la memoria – miejsce i pamięć” prowadziła gliwicka i włoska uczelnia.
- Uczestniczyłem w analizie projektów i jestem pod wrażeniem wyczucia miejsca oraz kreatywności młodych polskich architektów. Trudno było wybrać ten najlepszy, bo wszyscy wykazali się wiedzą tak, jakby urodzili się w moim miasteczku - powiedział Mario Fuoco, burmistrz San Pietro Infine, podczas podsumowania projektu, które miało miejsce w Galerii X, w nowym budynku wydziału architektury. 

Ten cenny historycznie, architektonicznie i kulturowo obszar stał się przedmiotem opracowania badawczego, konserwatorskiego i projektowego. Celem projektu były  badania i waloryzacja dziedzictwa, opracowanie strategii jego ochrony i promocji, wykonanie projektów architektoniczno-konserwatorskich oraz propozycji udostępnienia obszaru zwiedzającym, budowanie świadomości na temat jego wartości, a także znaczenia w aspekcie historii II wojny światowej.

Prof. Arkadiusz Mężyk, rektor Politechniki Śląskiej, podkreślił nie tylko znaczenie współpracy z włoskim partnerem, ale także zaangażowanie i sukces gliwickich studentów, którzy zaproponowali bardzo ciekawe i śmiałe rozwiązania architektoniczne.      

San Pietro Infine, malownicze miasteczko w Kampanii, leży w połowie drogi między Neapolem a Rzymem i w czasie zaciekłych działań wojennych zostało zrównane z ziemią.  - Z tego słyniemy w świecie. Nasza historia to świadectwo okrucieństwa i dewastacji. Pozostawiliśmy te ruiny jako narodowy zabytek i park pamięci historycznej. Zwycięskie projekty nie tylko ubogacą to miejsce, sprawią też, że San Pietro Infine jeszcze bardziej zaistnieje w zbiorowej świadomości. Dla mnie niezwykle cenna była współpraca z prestiżową uczelnią o międzynarodowej sławie - burmistrz Fuoco podkreślił, że miasteczko stara się o wpis ruin na listę UNESCO.          

Pierwszą nagrodę w konkursie, w kategorii „przestrzenie publiczne”, otrzymała praca „Equilibrium Path” duetu Maja Małkiewicz i Paweł Góral, natomiast w kategorii „domy” zwyciężyły Julia Marcisz i Agata Wyciślok oraz ich projekt „Shards of Memory”. 

Organizatorami projektu byli: Zespół Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, Department of Civil and Mechanical Engineering University of Cassino and Southern Lazio i miasto San Pierto Infine. Inicjatorami i koordynatorami projektu -  prof. Magdalena Żmudzińska, prof. Assunta Pelliccio oraz Mariano Fuoco, burmistrz San Pietro Infine. W skład  sądu konkursowego weszły  władze miasteczka San Pietro, włoscy i gliwiccy wykładowcy, a także przedstawiciele Stowarzyszenia Architektów Polskich.
Wystawa pokonkursowa zostanie zaprezentowana na Uniwersytecie w Cassino oraz urzędzie miasta San Pietro Infine w lutym i marcu 2018. Całość pod patronatem Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018.

Rozmowa z prof. Magdaleną Żmudzińską-Nowak, inicjatorką programu i kierownikiem zespołu projektowego.       

Kto mógł wziąć udział w projekcie i ile grup się zgłosiło?

Konkurs realizowany był przez Zespół Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, w ramach przedmiotu „projektowanie konserwatorskie” na studiach magisterskich II stopnia, kierunku architektura. Wzięło w nim udział 58 zespołów, czyli blisko 120 studentów. Tutorzy to: dr Teresa Adamczyk-Bomersbach, dr Maria Malzacher, dr Ryszard Nakonieczny, dr Rafał Radziewicz-Winnicki, dr Elżbieta Rdzawska-Augustin,  dr Justyna Wojtas - Swoszowska i arch. Magdalena Krauze. Współpraca merytoryczna ze strony Uniwersytetu w Cassino -  prof. Assunta Pelliccio i Marco Saccucci.

Konkurs zakładał dwie kategorie – przestrzenie i domy. 

Tematem było opracowanie ideowych koncepcji funkcjonowania i ekspozycji obszaru ruin miasta San Pietro Infine, z pełnym uszanowaniem i wydobyciem ich walorów historycznych, kulturowych oraz przestrzennych, a także umiejętnym i stosownym do miejsca wzbogaceniem obszaru o elementy spełniające oczekiwania współczesnego odbiorcy. 

Jak długo studenci pracowali i co sprawiło im największą trudność?


Bez wątpienia problemem dla był brak możliwości rozpoznania zadania projektowego „in situ”. Jednak był on rekompensowany bogatym materiałem ikonograficznym, mapowym, archiwalnym oraz wykładami i materiałami przygotowanymi przez prof. Pelliccia, Marco Saccucciego oraz mnie, a także  materiałami i modelami fotogrametrycznymi przygotowanymi przez włoskich partnerów.

Jakie kryteria decydowały o wyborze najlepszych prac?

Konkurs miał charakter ideowy, nie chcieliśmy ograniczać studentów w szerokiej interpretacji tematu, dlatego też zasady oceny miały charakter ramowy. Były to przede wszystkim: odpowiedź na temat konkursu z poszanowaniem i wydobyciem wartości kulturowych miejsca, inspirująca idea, atrakcyjna forma przestrzenna, innowacyjne rozwiązania, a także forma i poziom graficzny pracy. Jednak kluczową rolę, jak zawsze, odegrała dyskusja w gronie jurorów i wspólne konkluzje. Autorzy „Equilibrium Path” w syntetyczny sposób pokazali dramatyczną historię miasta: od momentu narodzin (którego symbolem jest źródło), aż do śmierci (której bolesnym znakiem są skalne jaskinie, w których mieszkańcy ukrywali się podczas niszczycielskiej bitwy w 1943 roku). Julia Marcisz i Agata Wyciślok, autorki „Shards of Memory”, w bardzo subtelny sposób realizują ideę rekonstrukcji form budynków. Operują szklanymi bryłami, które osadzają wewnątrz kamiennych ruin miasta. Całość jest harmonijnym połączeniem dramaturgii miejsca z subtelną interwencją projektową. Zarówno sędziowie, jak i organizatorzy podkreślają, że większość prac zawierała ciekawe rozwiązania i warta była uwagi.  
Małgorzata Lichecka 

Galeria

wstecz

Komentarze (0) Skomentuj