Zdrowie i jakość życia, klimat i środowisko, przemysły przyszłości, innowacje społeczne, dziedzictwo przemysłowe i kulturowe oraz kreacja i krytyka – to zagadnienia sześciu ścieżek tematycznych jakie będą poruszane w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki 2024. Tytuł ten w 2021 roku przyznano Katowicom. W organizację obchodów, oprócz Miasta Katowice, zaangażowanych jest sześć śląskich uczelni w tym Politechnika Śląska.
XXI wiek to czas wielu możliwości, ale też licznych wyzwań, jakie wiążą się z postępem nauki i technologii. W ramach Europejskiego Miasta Nauki 2024 i planowanych 50 tygodni tematycznych pragniemy skupić się na najbardziej istotnych tematach budzących zainteresowanie współczesnego społeczeństwa. Proponujemy wam 6 ścieżek dotyczących wybranych zagadnień, a dla których nauka może poszukiwać odpowiedzi i rozwiązań:
- zdrowie i jakość życia,
- klimat i środowisko,
- przemysły przyszłości,
- innowacje społeczne,
- dziedzictwo przemysłowe i kulturowe,
- kreacja i krytyka.
Zdrowie i jakość życia
Troska o nasze zdrowie fizyczne i psychiczne powinna być naszym priorytetem. Niestety pomimo rozwoju współczesnej medycyny i wzrostu jakości życia, często nie wiemy, jak działać w zgodzie z naszym organizmem i nie zdajemy sobie sprawy z tego, co jest dla nas najlepsze. W ostatnich latach zmagaliśmy się globalnie z trudną sytuacją pandemiczną, która nadszarpnęła zdrowie wielu z nas.
Zwiększenie dostępu do usług zdrowotnych i edukacja w zakresie zdrowia to podstawa zrównoważonego rozwoju regionu i jeden z celów Miasta Nauki. Ważna jest również rewitalizacja obszarów poprzemysłowych, aby w jak największym stopniu służyły lokalnej społeczności. Dobre planowanie przestrzeni publicznych i zazielenianie terenów umożliwią miłe spędzanie wolnego czasu na świeżym powietrzu.
Klimat i środowisko
Zmiany klimatu i zanieczyszczenie środowiska dotykają każdego człowieka na Ziemi. Podnoszący się poziom wód grozi utratą domostw przez setki tysięcy ludzi zamieszkujących wybrzeża. Gwałtowne zjawiska pogodowe sieją spustoszenie, powodując ogromne straty finansowe, a zanik bioróżnorodności przyczynia się do zmniejszenia odporności u ludzi i ubożenia ekosystemów. W przypadku naszego regionu ważne jest podejmowanie prób rewitalizacji środowiska zniszczonego przez przemysł.
Powinnością śląskich uczelni i przedstawicieli władz jest podejmowanie szerokiej, wielodziedzinowej współpracy w celu diagnozowania i proponowania rozwiązań problemów, z jakimi boryka się region.
Przemysły przyszłości
Nasz region stanowi forpocztę wielkiej transformacji, stojącego na progu kolejnego skoku cywilizacyjnego, dzięki nowemu przemysłowi, jakim jest nauka i edukacja akademicka. Oczywiście nie oznacza ona zerwania z unikalną tożsamością Śląska i Zagłębia, powstałą dzięki wielkoprzemysłowemu dziedzictwu regionu. Przeciwnie, wysoka kultura techniczna, obcowanie mieszkańców od wieków z zaawansowaną technologią i organizacją pracy, prymat kompetencji i pracowitości w ocenie człowieka i wynikająca stąd tolerancja, dają znakomite oparcie do budowania kultury innowacji i przemysłów inteligentnych. W niedalekiej przyszłości przemysł nauki i edukacji będzie zatrzymywać i przyciągać pracowników i mieszkańców z różnych stron Polski i świata. A przede wszystkim najzdolniejszych młodych ludzi naszego regionu.
Myślenie o przemysłach przyszłości doprowadziło nas również do spostrzeżenia, że wszystkie pozostałe ścieżki tematyczne EMNK 2024 mogą skutkować nowymi rozwiązaniami. Tematy związane ze zdrowiem, klimatem, innowacjami społecznymi, kreacją i krytyką, a także dziedzictwem przemysłowym pobudzają nas do zadawania fascynujących pytań i poszukiwania niezwykłych odpowiedzi. W ramach rozważań o przemysłach przyszłości postaramy się wspólnie identyfikować wszystkie pytania, jakie może zadawać współczesna nauka.
Innowacje społeczne
Pandemia przyspieszyła proces izolowania społecznego, który wywołują między innymi media społecznościowe oraz doprowadziła do polaryzacji postaw. Trudność w komunikacji pomiędzy ludźmi, różnymi pokoleniami czy osobami reprezentującymi odmienne wartości i światopogląd jest tym, nad czym powinniśmy intenstywnie pracować. Musimy dążyć do tego, aby stworzyć społeczeństwo obywatelskie, w którym mamy szansę oswajać podziały i konflikty.
Województwo śląskie jest doskonałym przykładem tego, jak diametralne przemiany społeczne może przejść cały region. Z obszaru silnie związanego z przemysłem stał się miejscem, które coraz bardziej koncentruje się na ekologicznych rozwiązaniach opierających się na nowoczesnych technologiach.
Dziedzictwo przemysłowe i kulturowe
Nauki stosowane, przemysł wydobywczy i ciężki, dała nam nowoczesność, relatywnie wysoki poziom życia, pracę oraz wpłynęła na dynamiczny rozwój miast. Tak powstała cywilizacyjna atrakcyjność Śląska i Zagłębia, która przez dwa wieki przyciągała ludzi z Polski i Europy. Zrodziła się wtedy również unikalna kultura techniczna – efekt wielopokoleniowych wysiłków w środowisku skomplikowanych maszyn i złożonego podziału pracy. Praca przemysłowa stała się laboratorium społecznym, w którym testowano pokojową i efektywną współpracę ludzi różnych kultur i języków. Społeczność tę cechuje brak lęku przed maszynami i technologią, wysoki poziom kompetencji technicznych oraz skłonność do innowacji, majsterkowania, domowej wynalazczości – rodzaj off science skills.
Dziedzictwo Górnego Śląska w postaci wciąż obecnych terenów poprzemysłowych to coś, czego nie należy się wstydzić. Kultura górnicza i specyfika regionu pogranicza (na styku wpływów polskich, czeskich, niemieckich i śląskich) to coś, co nadaje całemu województwu niesamowitego kolorytu i bogactwa historii i tradycji.
W ścieżkę będą wpisywały się wszystkie aktywności, które dotyczą szeroko rozumianego dziedzictwa przemysłowego i kulturowego. Jednym z poruszanych tematów będą procesy transformacji społeczno-gospodarczej w regionach, gdzie obecny był przemysł ciężki.
Kreacja i krytyka
Ważne jest nie tylko to, co się mówi, ale również to, w jaki sposób. Dzieci, młodzież i studenci przyswajają wiedzę, ale czy te treści rzeczywiście rozbudzają ich ciekawość i pasję? Nauka może być prezentowana równie ciekawie, co opowieści o alternatywnych światach czy superbohaterach. Wszyscy przecież lubimy dobre historie i potrzebujemy, aby ktoś nam intrygująco o nich opowiedział.
W ramach ścieżki „Kreacja i krytyka” chcemy skupić się wokół m.in. zagadnienia kreowania i prowadzenia narracji, ale także krytycznego namysłu nad przedsięwziętymi działaniami. Zwrócimy uwagę na interdyscyplinarność, ponieważ tylko spojrzenie z różnych perspektyw pozwala stworzyć komplementarną i wewnętrznie spójną rzeczywistość. Jesteśmy zainteresowani również najnowocześniejszymi metodami nauczania.
Komentarze (0) Skomentuj