To jedna z bardziej oczekiwanych imprez historycznych, organizowanych już od osiemnastu lat przez Muzeum w Gliwicach, będąca lokalną odmianą Europejskich Dni Dziedzictwa, których celem jest promowanie zabytków.
To jedna z bardziej oczekiwanych imprez historycznych, organizowanych już od osiemnastu lat przez Muzeum w Gliwicach, będąca lokalną odmianą Europejskich Dni Dziedzictwa, których celem jest promowanie zabytków.
Bohaterem tegorocznej edycji będą Szobiszowice, nieco zapomniana i niedoceniana dzielnica Gliwic, w przeszłości mająca kluczowe znaczenie dla ich przekształcenia w nowoczesne miasto.
Szczególna rola przypadła powiązanej z Sobiszowicami (bo to prawidłowa polska nazwa tej miejscowości) kolonii Nowa Wieś (niem. Neudorf). Istniała ona pomiędzy placem Piastów a 18. śluzą Kanału Kłodnickiego. W tym właśnie kwartale powstawały nowe, prywatne, zakłady przemysłowe. Lokowały się w większości wzdłuż kanału, potem linii kolejowej i wytyczonych nowych dróg: Toszeckiej, Tarnogórskiej, Śliwki. Większość z nich, np. Fabryka Drutu Hegenscheidta, powstało na dawnych polach Szobiszowic, które w ten sposób z osady rolniczej przekształciły się w ośrodek przemysłowy. Uprzemysłowieniu tego rejonu towarzyszyła budowa osiedli mieszkalnych oraz infrastruktury, w tym nowych lokalnych dróg, wodociągu, kanalizacji, sklepów, restauracji, szkół, a także kościołów. Z tego powodu można śmiało powiedzieć, że Szobiszowice wraz z Nową Wsią były inkubatorem nowoczesnych Gliwic, a świadome znaczenia gospodarczego przemysłowych Szobiszowic władze zaczęły zabiegać o ich przyłączenie do miasta. W ten sposób chciano za jednym zamachem powiększyć je obszarowo, unowocześnić jego charakter, a także wzbogacić (przyszłe podatki).
- W wyniku podjętych działań w 1881 roku Szobiszowice Miejskie wraz z kolonią Nowa Wieś włączono do Gliwic. Z biegiem czasu ów akt inkorporacji stał się czymś tak naturalnym, że zapomniano o dotychczasowej historii, a co gorsza, o progresywnej roli obu tych osad w drodze Gliwic od miasta pofeudalnego do przemysłowego – mówi Damian Recław, kierownik działu historii Muzeum w Gliwicach, koordynator tegorocznych GDDK.
Zabytkowe szkoły
18. GDDK przypomną więc historię Szobiszowic i kolonii Nowa Wieś, a także wybranych ciekawszych obiektów zabytkowych, jakie zachowały się do naszych czasów na ich dawnym obszarze. Chodzi przede wszystkim o zabytkowe szkoły przy ul. Śliwki i Tarnogórskiej, kościoły (tzw. stary i nowy Bartłomiej), osiedla mieszkaniowe, np. zespół kamienic przy ul. Przemysłowej, a także wybrane ciekawsze budynki, jak dawny dwór Welczka. Niektóre, np. stary kościół św. Bartłomieja czy Radiostacja, były już tematem GDDK, ale z innego punktu widzenia. Jak co roku przygotowano wycieczki po wybranych trasach i zabytkach oraz aż 14 folderów z opisami wybranych obiektów i zagadnień historycznych o kluczowym znaczeniu dla tej dzielnicy. Ich uzupełnieniem będzie wystawa planszowa, prezentująca historię Szobiszowic, a także wykłady w wersji filmowej, zamieszczone na kanale YT gliwickiego muzeum.
- Nie mniej interesujące powinny też być dwa konkursy o tej dzielnicy, jakie przygotowaliśmy dla wszystkich chętnych: plastyczny i fotograficzny. Pierwotny program imprezy był znacznie bogatszy, ale z powodu panującej pandemii, z wielkim żalem, musieliśmy z niektórych punktów zrezygnować lub poważnie je zredukować, by nie narażać naszej publiczności na problemy zdrowotne – mówi Recław.
Program
Wycieczki terenowe:
Śladem szobiszowickich kościołów
trasa: od starego (ul. Toszecka) do nowego (ul. Bernardyńska) kościoła św. Bartłomieja, zwiedzanie wnętrz świątyń, omówienie ich architektury oraz historii parafii
termin: sobota, 19 września, godz. 9.00-11.00 i 13.00-15.00
przewodnik: Anna Kulczyk
Architektura wybranych kamienic przy ul. Śliwki i Szobiszowickiej
trasa: od ulicy Śliwki do końca Szobiszowickiej
termin: sobota, 19 września, godz. 12.00-13.00, niedziela, 20 września, godz. 11.00-12.00
przewodnik: Ewa Pokorska-Ożóg
Wybrane dawne osiedla robotnicze w Szobiszowicach (prezentacja filmowa)
trasa: trzy zespoły zabudowy, reprezentujące trzy rodzaje historycznej zabudowy w dzielnicy – zespół przy ul. Przemysłowej i Kasztanowej (budownictwo patronackie), zabudowa jednorodzinna przy Tarnogórskiej, Kossaka, Michałowskiego i Wita Stwosza („miasto-ogród”), zabudowa między ulicami Świętojańską, Mastalerza, Kolberga, Cechową, Warszawską, Udzieli (budownictwo lat 30. XX w.)
przewodnik: Jarosław Mach
Punkty stałe, wybrane do zwiedzania
Dawny dwór Welczka przy ul. Dworskiej
Prezentacja architektury i historii dawnego dworu Welczka zewnątrz i wewnątrz.
termin: niedziela, 20 września, godz. 14.00-15.00
przewodnik: Małgorzata Malanowicz
Radiostacja Gliwicka przy ul. Tarnogórskiej
Zwiedzanie oddziału muzeum przed planowanym remontem generalnym.
termin: sobota-niedziela, 19-20 września, indywidualne zwiedzanie w godzinach otwarcia
nadzór: Krystyna Goczał
Muzeum zastrzega, że ze względu na stan epidemii, na wszystkie wydarzenia wstęp obowiązkowo w maseczkach i przy zachowaniu innych zasad sanitarnych, m.in. dystansu społecznego. Wydarzenia mogą być odwołane bądź zostać wprowadzone dodatkowe ograniczenia dotyczące liczby uczestniczących w nich osób.
Komentarze (0) Skomentuj