21 października wybierzemy radnych miejskich i wojewódzkich, a być może – jeżeli jeden z kandydatów zdobędzie większość głosów - również prezydenta. Jak głosować? Jakie zmiany wprowadziła nowa ordynacja wyborcza? Czy można głosować w innym miejscu? 
Przygotowaliśmy listę najważniejszych zasad i porady dotyczących poprawnego korzystania z kart do głosowania.

Kto może głosować?
Czynne prawo wyborcze - tj. prawo wybierania – w wyborach samorządowych do rady gminy, rady powiatu i sejmiku wojewódzkiego oraz wyborach wójta/burmistrza/prezydenta ma obywatel polski oraz Unii Europejskiej nieposiadający polskiego obywatelstwa, który kończy 18 lat najpóźniej w dniu głosowania i na stałe zamieszkuje na obszarze gminy/powiatu/województwa, gdzie działa wybierany organ.

Nie ma prawa głosować osoba pozbawiona praw publicznych w wyniku: prawomocnego orzeczenia sądu lub Trybunału Stanu oraz  osoba ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

Nie zapomnij dowodu 
Aby zagłosować, należy mieć przy sobie dokument tożsamości. Bez tego nie otrzymamy karty do głosowania. W większości obwodów karta będzie miała formę płachty, ale w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców, jak Gliwice, karta w wyborach do rady miasta czy sejmiku województwa może mieć formę książeczki, czyli trwale połączonych kartek. 

Otrzymanie karty potwierdzamy podpisem w odpowiedniej rubryce spisu wyborców. Z kartą udajemy się do miejsca w lokalu wyborczym, zapewniającego tajność głosowania. Tam, w sposób niewidoczny dla innych, osób możemy oddać swój głos, zapoznając się wcześniej z informacjami zawartymi na karcie. Dla zachowania tajności wrzucamy ją do urny tak, by zadrukowana strona była niewidoczna. 

Jak oddać ważny głos? 
To najważniejsza ze zmian. Do tej pory, jeśli na karcie do głosowania obok nazwiska kandydata pojawiły się inne znaki niż "krzyżyk" (x), głos uznawano za nieważny. Ordynacja wyborcza 2018 definiuje głos jako ważny, jeśli na karcie pojawiają się przynajmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki.

Nasz głos będzie nieważny, jeżeli w ogóle nie postawimy krzyżyka albo umieścimy go obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów z różnych list. Zachowa natomiast ważność, jeżeli przypisaliśmy go większej liczbie kandydatów, ale z tej samej listy (wtedy  pierwszeństwo w przyznaniu mandatu uzyskuje ten kandydat, przy którym x jest umieszczony w pierwszej kolejności, jak również jeżeli postawiliśmy go obok nazwiska kandydata skreślonego z listy - wtedy głos uznaje się jako oddany na listę).  

Gdzie mogą głosować studenci?
W odróżnieniu od wyborów prezydenckich lub parlamentarnych – nie ma możliwości oddania głosu w innym okręgu wyborczym niż ten, do którego należy wyborca.  Wybory samorządowe polegają na głosowaniu w kraju, w miejscu stałego zamieszkania.

Nie zawsze jednak miejsce stałego zamieszkania jest równoznaczne z miejscem zameldowania. W takiej sytuacji są na przykład przyjezdni studenci Politechniki Śląskiej. Co zrobić, żeby móc zagłosować w miejscu stałego pobytu?

Konieczne jest złożenie w urzędzie miasta (na terenie którego wyborca chce oddać głos) pisemnego wniosku o wpisanie do rejestru wyborców z podaniem imienia, nazwiska, imienia ojca, daty urodzenia i PESEL-u wraz z kserokopię dowodu tożsamości oraz deklarację z informacją o obywatelstwie i adresie stałego zamieszkania w Polsce. 

Prezydent miasta w ciągu trzech dni podejmie decyzję, czy wnioskujący zostanie wpisany do rejestru wyborców. Wtedy oddanie głosu jest możliwe w miejscu, w którym wnioskujący mieszka na co dzień. Jeśli decyzja będzie odmowna, zostanie ona niezwłocznie doręczona wnioskodawcy, wraz z uzasadnieniem Należy pamiętać, że można być ujętym tylko w jednym rejestrze wyborców.

Osoby, które chcą złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców, muszą to zrobić nie później niż na kilka dni przed rozpoczęciem głosowania. W przeciwnym razie wniosek może nie zostać rozpatrzony.

Kto może głosować przez pełnomocnika?
Głosowanie przez pełnomocnika to rozwiązanie dla osób, które z uwagi na swoją niepełnosprawność lub wiek nie są w stanie osobiście oddać głosu. Zgodnie z przepisami, z tej możliwości mogą skorzystać wyborcy niepełnosprawni, u których stwierdzono umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności lub wyborcy, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończą 75 lat.

Pełnomocnikiem może być wyłącznie osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania. Co do zasady, pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby. Wyjątkowo istnieje możliwość przyjęcia pełnomocnictwa do głosowania od dwóch osób - jeżeli jedną z nich jest wstępny, zstępny, małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.

Pełnomocnikiem nie może być osoba, która wchodzi w skład obwodowej komisji wyborczej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa, jest mężem zaufania albo kandydatem w danych wyborach.

Pełnomocnictwa do głosowania udziela się przed wójtem/prezydentem lub przed innym pracownikiem urzędu gminy, upoważnionym przez wójta/prezydenta. Wcześniej należy złożyć wniosek w urzędzie miasta (gminy), w której jest się wpisanym jako wyborca.

Dwie komisje
Po raz pierwszy wybory będą obsługiwać dwie komisje. Do tej pory przy wyborach w każdym lokalu obwodowym pracowała komisja, której zadaniem było sprawdzenie, czy wszystko w lokalu jest przygotowane do głosowania zgodnie z przepisami, przeprowadzenie głosowania oraz liczenie głosów. Od wejścia w życie znowelizowanej ordynacji zakres obowiązków podzielono na dwie komisje - pierwsza będzie czuwała nad prawidłowością głosowania, a zadaniem drugiej jest liczenie głosów po zamknięciu lokali. 

Pierwsza tura wyborów odbędzie się 21 października. Drugą zaplanowano dwa tygodnie później,  4 listopada. Kampania wyborcza zakończy się 19 października (piątek) o północy. Lokale wyborcze będą czynne w  niedzielę między godziną 7.00 a 21.00 we wszystkich miastach kraju.

opracował: (pik)


wstecz

Komentarze (0) Skomentuj