9 listopada 2021 przypada 83. rocznica Nocy Kryształowej, jednego z najbardziej dramatycznych wydarzeń poprzedzających Zagładę Żydów, które miało miejsce także na Górnym Śląsku. Inicjatywa Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziału Muzeum w Gliwicach, ma na celu podtrzymywanie pamięci o ważnych momentach z przeszłości poprzez angażowanie lokalnej społeczności. Wydarzenie będzie odbywać się o tej samej godzinie – 19.00, równocześnie w sześciu miejscowościach: Gliwicach, Zabrzu, Bytomiu, Toszku, Pyskowicach i Wielowsi, w miejscach, gdzie znajdowały się, bądź przetrwały do dzisiaj, synagogi.

- Pomyśleliśmy, że powinniśmy trochę wyjść z budynku, i to nie tylko lokalnie, w Gliwicach, ale regionalnie, skoro nasza wystawa ma taki charakter. Zatem zaczęliśmy szukać wydarzenia, któremu nadamy taki wymiar. Takiego, które byłoby czymś w rodzaju upamiętniania powstania w Getcie Warszawskim – to znaczące wydarzenie, no i przede wszystkim doskonale już znany dziś wszystkim symbol, wymyślony przez Marka Edelmana – żonkil. Po dyskusjach i burzy mózgów uznaliśmy, że będzie to Noc Kryształowa – unikatowa, bo wydarzyła się tylko w miastach Dolnego i Górnego Śląska – mówi Karolina Jakoweńko, szefowa Domu Pamięci Żydów Górnośląskich.

9 listopada odczytane zostaną relacje świadków oraz złożone kwiaty. Organizatorzy zapraszają mieszkańców, uczniów szkół oraz wszystkich, którzy nie chcą zapomnieć o lekcji, którą daje nam historia. - Ważny jest także symbol wydarzenia, by w kolejnych edycjach zyskał tę rangę co warszawski żonkil. Będzie to fragment szkła - dość banalne, ale bardzo, bardzo symboliczne. Prostym przedsięwzięciem, ale na dużą skalę, które, mam nadzieję, mieszkańcy wezmą do serca, chcemy przypomnieć tamte okrutne godziny i dni i powiedzieć: nigdy więcej – tłumaczy Jakoweńko i dodaje, że intencją muzeum jest wpisanie akcji w coroczny kalendarz lokalnych inicjatyw przywracających pamięć o tych wszystkich mieszkańcach naszego wielokulturowego regionu, po których pozostała jedynie nasza żywa pamięć.

A 10 listopada o godz. 18.00 - Koniec wielkiej iluzji – Noc Kryształowa początkiem zagłady europejskich Żydów- wykład Izabelli Kühnel.

W nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. doszło w Niemczech do masowych napaści na Żydów, które zapoczątkowały jawny proces ich unicestwiania. Chcąc przybliżyć kulisy Nocy Kryształowej (Kristallnacht), trzeba wrócić do wcześniejszych wydarzeń z marca i października 1938 r., które posłużyły Hitlerowi i jego urzędnikom jako pretekst do wydania wojny światu żydowskiemu. Kulminacja antysemickich nastrojów doprowadziła do ogromnej skali spustoszeń dokonanych w czasie Nocy Kryształowej. Nazistowskie bojówki podpaliły blisko 1400 synagog lub domów modlitw, z których 267 uległo zniszczeniu. Około 7,5 tysiąca sklepów należących do Żydów zostało zdemolowanych. Wybijano szyby w witrynach, wyłamywano drzwi, a towary rabowano. Szacuje się, że w incydentach tych zabito ok. 100 Żydów (podawana jest często liczba 91). W sumie straciło życie ok. 400 osób, przy czym wiele z nich popełniło samobójstwo. Około 30 tysięcy mężczyzn trafiło do obozów koncentracyjnych w Buchenwaldzie, Dachau i Sachsenhausen. Setki straciło tam życie, pozostałych zwolniono do domów po kilku tygodniach. Te wydarzenia rozpoczęły masowy exodus Żydów austriackich i niemieckich, którzy zaczęli szukać schronienia poza granicami III Rzeszy.

Partnerzy obchodów: Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach, Młodzi Aktywni Gliwice, Grzegorz Kamiński, Dariusz Walerjański.
Patronat medialny: Nowiny Gliwickie

Wydarzenie 9 listopada odbywać się będzie w następujących miejscach:
- Gliwice - ul. Średnia – miejsce, gdzie znajduje się tablica upamiętniająca synagogę
- Bytom - Plac Grunwaldzki - pomnik upamiętniający synagogę
- Zabrze - ul. Brysza - pomnik upamiętniający synagogę
- Pyskowice - ul. Bończyka 4 – obok miejsca, gdzie kiedyś znajdowała się synagoga
- Wielowieś - ul. Gminna – przy budynku synagogi
- Toszek - ul. Piastowska 13 - tablica upamiętniająca synagogę

Wykład Izabelli Kühnel na platformie ZOOM - obowiązują zapisy do 9.11.2021: dompamieci@muzeum.gliwice.pl

wstecz

Komentarze (0) Skomentuj